Pardus'da Grub Önyükleyicisi Nasıl Geri Yüklenir

GNU Grand Unified Bootloader (GRUB), anakartınızın BIOS'unu işletim sisteminizin çekirdeğine bağlayan güçlü ve esnek bir yardımcı programdır. Anakartınızın belleğine küçük bir program yükleyerek çalışır ve bu programı kullanarak daha büyük bir çoklu önyükleme ikili dosyasını başlatır. Grub, bilgisayarınızı başlatırken hangi işletim sistemini kullanacağınızı seçmenize olanak tanır. Ayrıca, sistemde birden fazla işletim sistemi yüklü olduğunda hangi işletim sistemini başlatmak istediğinizi seçebilmenizi sağlar.

Grub, çoklu önyükleme (multi-booting) deneyimini mümkün kılar. Yani, bir bilgisayarda Linux ve Windows gibi farklı işletim sistemlerini bir arada kullanabilirsiniz. Ayrıca, Grub’un yapılandırılabilir olması, kullanıcıların özelleştirilmiş önyükleme seçenekleri eklemelerine veya mevcut seçenekleri düzenlemelerine olanak tanır. Bu, özellikle sistem yöneticileri ve geliştiriciler için kullanışlıdır.

Ancak, GNU GRUB'un işletim sisteminizin çekirdeğini yükleyemediği durumlar da vardır. Örneğin, Linux ve Windows ile çift önyükleme kurulumu genellikle Windows'un GNU önyükleyicisini silmesiyle sonuçlanır. Bu eğitim, Pardus Çalışan (Live USB) bazılarını kullanarak GRUB'u yeniden yükleyerek sisteminizi nasıl kurtarabileceğinizi göstermektedir.

Pardus'da (Debian tabanlı) GNU GRUB'u yeniden kurmanın en hızlı yollarından biri, Live USB(canlı bir kopyası) ile başlatmaktır. Bu sayede sisteminizin kök bölümünü bağlayabilir ve canlı dağıtımın GRUB ikili dosyalarını kullanarak sisteminizin önyükleyicisini yeniden oluşturabilirsiniz.

Adım 1: Bilgisayarı Canlı USB ile Başlatın

Hazırladığınız Canlı USB'yi bilgisayarınıza takın ve bilgisayarı bu USB üzerinden başlatın. (Genellikle F10, F12, DEL veya F2 tuşları ile önyükleme menüsüne girilir). "Pardus Çalışan" seçeneğini seçerek canlı masaüstünü açın.

Adım 2: Terminali Açın ve Kök İzinleri Alın

Masaüstü açıldığında bir terminal (uçbirim) penceresi açın ve sudo su komutuyla kök (root) yetkileri alın.

sudo su

Adım 3: Sisteminizin Kurulu Olduğu Diski Bulun

Sisteminizin hangi disk bölümünde kurulu olduğunu tespit etmemiz gerekiyor. lsblk veya fdisk -l komutlarını kullanabilirsiniz.

lsblk

Çıktıda sda3, sdb2 veya nvme0n1p5 gibi bir bölüm göreceksiniz. Genellikle en büyük boyuta sahip "ext4" bölümü sizin kök (root) dizininizdir. Bu örnekte /dev/sda3 olduğunu varsayacağız.

Adım 4: Sistem Bölümünü Bağlayın (Mount)

Şimdi, bozuk sistemimizin kurulu olduğu bu bölümü Canlı USB içindeki /mnt dizinine bağlayalım: (Önemli: "/dev/sda3" yerine kendi bölüm adınızı yazın)

mount /dev/sda3 /mnt

Adım 5: (ÖNEMLİ) EFI Sistemi Kullanıyorsanız EFI Bölümünü Bağlayın. (Eğer sisteminiz eski tip (Legacy/MBR) ise bu adımı atlayabilirsiniz.)

Eğer bilgisayarınız yeni nesil (UEFI) bir sistemse, bir de "EFI" bölümünüz vardır. lsblk çıktısında vfat (veya fat32) formatında ve "boot" veya "efi" olarak işaretlenmiş küçük bir bölüm (örn: /dev/sda1) görmelisiniz.

Bu bölümü de /mnt/boot/efi altına bağlamalısınız:( "/dev/sda1" yerine kendi EFI bölüm adınızı yazın)

mount /dev/sda1 /mnt/boot/efi

Adım 6: chroot Ortamına Geçiş Yapın

GRUB'u onarmak için bozuk sistemin "içine girmemiz" gerekiyor. Bunu chroot komutu için gerekli sanal sistemleri bağlayarak ve ardından chroot komutunu çalıştırarak yapacağız:

mount --bind /dev /mnt/dev

mount --bind /proc /mnt/proc

mount --bind /sys /mnt/sys

chroot /mnt

Eğer komut satırınız değiştiyse (artık Canlı USB'de değil, kendi sisteminizdeymişsiniz gibi), işlem başarılıdır.

Adım 7: GRUB'u Yeniden Yükleyin ve Güncelleyin

Artık sisteminizin içindeyiz. Şimdi GRUB'u yeniden yükleyip yapılandırma dosyasını tekrar oluşturacağız:

GRUB'u diske yeniden yükleyin:

Eski tip MBR sistemler için (EFI bölümünüz yoksa):

#/dev/sda diskin kendisidir, sda3 gibi bölüm adı DEĞİLDİR.

grub-install /dev/sda

Dikkat : Yeni nesil UEFI sistemler için (Adım 5'i yaptıysanız):

grub-install

(EFI sistemlerde grub-install komutu genellikle nereye kuracağını otomatik olarak bilir.)

GRUB yapılandırma dosyasını güncelleyin: Bu komut, sisteminizdeki tüm işletim sistemlerini (Pardus, Windows vb.) tarayarak GRUB menüsünü yeniden oluşturur.

update-grub

Adım 8: Çıkış ve Yeniden Başlatma

Onarım tamamlandı! Şimdi chroot ortamından güvenle çıkabilir ve bilgisayarı yeniden başlatabilirsiniz.

# chroot ortamından çık

exit

# Bağladığımız diskleri ayır

umount -R /mnt

# Bilgisayarı yeniden başlat

reboot

Yeniden başlatırken USB belleği çıkarmayı unutmayın. Bilgisayarınızın GRUB menüsüyle normal şekilde açılması gerekiyor.

Bu adımlar, grub> kurtarma ekranı hatasını çözmek için en standart ve güvenilir yöntemdir. Sorununuzun çözülmüş olmasını umuyoruz!